Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılında vatandaşların gelir dağılımında yer aldığı konumu gösteren Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya göre, Türkiye’de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 72,3 artarak 83 bin 808 TL oldu. Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 48,5 ile maaş ve ücret geliri alırken, ikinci sırayı yüzde 22,1 ile müteşebbis geliri, üçüncü sırayı ise yüzde 17,6 ile sosyal transfer geliri aldı.

Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor. Araştırma sonuçlarına göre, Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,018 puan artışla 0,433 olarak tahmin edildi. Bu, veri setinin en yüksek seviyesi anlamına geliyor. Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği payın en düşük gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı 7,9’dan 8,4’e, gelirden en fazla pay alan yüzde 10’unun elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 10’unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 14,2’den 15’e yükseldi.

Gelir dağılımı eşitsizliği en az olan bölge ise 5,3 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) oldu. Bu bölgeyi, 5,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve 5,5 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgeleri izledi. Gelir dağılımı eşitsizliği en yüksek olan bölgeler ise 9,4 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan), 8,4 ile TR10 (İstanbul) ve TR51 (Ankara) oldu.

Yalova ve TR42 bölgesi illeri, gelir dağılımında ikinci sırada yer alarak, gelir eşitsizliğinin en az olduğu bölgeler arasında öne çıktı. Bu bölgelerdeki yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise 101 bin 372 TL olarak hesaplandı. Bu değer, Türkiye ortalamasının yüzde 21 üzerinde gerçekleşti.

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 408 bin 174 TL, kendi hesabına çalışanlarda 115 bin 622 TL, ücretli maaşlılarda 102 bin 821 TL ve yevmiyelilerde 53 bin 334 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış yüzde 108,1 ile yevmiyelilerde, en düşük artış ise yüzde 80,7 ile ücretli maaşlılarda oldu. Yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış ise yüzde 100,9 ile tarım sektöründe gözlendi.