Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hanehalkı Bütçe Araştırması’nın 2022 yılı sonuçlarını yayımladı. Araştırma, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim harcamalarının dağılımını, gelir kaynaklarını, gelir gruplarına göre harcama kalıplarını ve hanehalklarının sosyo-ekonomik özelliklerini ortaya koydu.

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 22,8 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları alırken, ikinci sırayı yüzde 22,4 ile konut ve kira harcamaları, üçüncü sırayı ise yüzde 21,3 ile ulaştırma harcamaları aldı.

Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise yüzde 1,4 ile eğitim hizmetleri, yüzde 2,2 sağlık ve yüzde 2,5 ile eğlence ve kültür harcamaları oldu.

Hanelerin tüketim harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması kullanılmaktadır. Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 12 bin 159 TL ve eşdeğer fert başına 6 bin 259 TL olarak tahmin edildi.

Temel gelir kaynağına göre harcama kalıpları değişti

Araştırma sonuçlarına göre, temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına yüzde 22,5, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 21,0 ve konut ve kira harcamalarına yüzde 20,8 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına yüzde 27,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 22,9 ve konut ve kira harcamalarına yüzde 18,5 pay ayırdı.

Düşük gelirli haneler, yüksek gelirlilere göre gıdaya iki kattan daha fazla pay ayırdı

Araştırma sonuçlarına göre, gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2022 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci yüzde 20’lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 35,8, konut ve kira harcamalarına yüzde 29,3, ulaştırma harcamalarına yüzde 8,3 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına yüzde 5,5 pay ayırdı.

En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20’lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına yüzde 28,5, konut ve kira harcamalarına yüzde 19,3, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 16,6 ve lokanta ve otel harcamalarına yüzde 6,8 pay ayırdı.

Tek kişilik haneler konut ve kiraya kalabalık hanelerden bir buçuk kat daha fazla pay ayırdı

Araştırma sonuçlarına göre, hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2022 yılındaki dağılımına bakıldığında; tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına yüzde 27,7, ulaştırma harcamalarına yüzde 20,4 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 16,8 pay ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hanehalkları ise, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 35,9, konut ve kira harcamalarına yüzde 18,8 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 14,4 pay ayırdı.